تقسیم هفده شتر به سه سهم نصف و ثلث و یک‌نهم نکته قابل توجّه در این جا سهامی است که آن سه نفر را جمع کرده و از مجموع مال کمتر بود. یعنى اگر نصف را با ثلث (یک سوّم) و تسع (یک نهم) حقیقى جمع کنیم، کمتر از یک عدد کامل مى شود. بنابراین، باید گفت این سه نفر مدّعى تمام هفده شتر نبودند به دلیل این که مجموع سهام آنها به اندازه مجموع آن مال نبوده است.
توضیح این که: مجموع سهام موجود در یک مال همیشه برابر با یک واحد است و به عبارت دیگر، اگر سهام یک شرکت به عنوان مثال «صد سهام» باشد. مجموع سهام شرکا را که روی هم بریزیم حتماً صد سهم خواهد بود.
در مسأله هفده شتر، نزاع کنندگان خواستند عدد هفده را به نسبت یک‌دوم و یک‌سوم و یک‌نهم تقسیم می‌کنند، بلکه نفر اوّل مدّعى نصف این شترها، نفر دوّم مدّعى یک سوّم آنها و افراد سوّم مدّعى یک نهم بود. یعنى هر کدام از سهم خود را با این «کسر» مىدانستند در حالى که مجموع این کسرها مساوى با یک عدد صحیح نیست.
ولی امام(علیه السلام) باقیمانده مال را نیز در میان آنها به همان نسبت سهام مزبور تقسیم کردند. و این که می توانید هرکدام را از سهم خود بیشتر بردند. از همین جا بود که آن باقیمانده را نیز امام(علیه السلام) به سهم آنها می رساند، اضافه کردن.
منتها، جاى اين سؤال باقى مى ماند كه چگونه آن حضرت اين مقدار را در ميان آنها تفكيك كردند كه آنها مدّعى آن نبودند؟
پاسخ آن یک نکته است: از قوانین اسلام هرگاه مالى تحت اختیار و تصرّف کسى یا کسانى باشد. مال آنهاست مگر دلیل بر آن وجود داشته باشد. پس باقیمانده مال هم در واقع مال آنها بود، ولی آنها توجّه نداشتند که سهام آنها کمتر از مجموع مال است.
به عبارت دیگر، این سه نفر تمام هفده شتر را مال خود می دانستند. و شریک چهارمی برای خود قائل نبودند و می خواستند مجموع آن را به نسبت یک‌دوم و یک‌سوم و یک‌نهم تقسیم کنند. ولی به این نکته توجّه نمی‌شود که این سهام از مجموع مال کمتر است.
درست، #امام_علی (علیه السلام) با این ابتکار جالب یعنی اضافه نمودن یک شتر و به وجود آوردن. یک کسر قابل تقسیم به تمام سهام مزبور مشکل را حل کرد و باقی ماند. را از این راه همان به نسبت در میان آنها تقسیم نمودند و شتر. دیگر اضافه ماند، این ابتکار و سرعت انتقال و سهولت عمل راستی جالب است.
نظرات کاربران